Qëllimi i deklaruar i qeverisë së djathtë të Giorgia Melonit që në fillim ishte që emigrantët të qëndronin në qendrat e dëbimit në Shqipëri për maksimum tridhjetë ditë, dhe më pas të dëboheshin në mënyrë të përshpejtuar.
Megjithatë, në praktikë, kufiri kohor është tejkaluar qartë: grupi i parë prej dymbëdhjetë migrantësh u largua nga kampi pas vetëm katër ditësh; Grupi i dytë prej shtatë refugjatësh, të cilët mbërritën në Shqipëri të shtunën e kaluar, pritet të largohen nga qendra e diskutueshme të martën ose të mërkurën më së voni. Ndryshe nga synimet e qeverisë, emigrantët nuk “dërgohen në shtëpi” por në Itali, ku duhet të lirohen menjëherë.
Kjo u urdhërua nga gjykata romake përgjegjëse për migrantët, e cila kishte marrë tashmë një vendim për grupin e parë të emigrantëve. Në të dyja rastet, azilkërkuesit vinin nga Egjipti dhe Bangladeshi.
Gjyqtarët romakë e bazuan vendimin e tyre në një vendim të Gjykatës Evropiane të Drejtësisë (GJED), e cila vendosi më 4 tetor se vendet e origjinës mund të konsiderohen “të sigurta”, vetëm nëse janë të tilla në të gjithë territorin e tyre.
Dhe ky nuk ishte rasti me Egjiptin apo Bangladeshin, theksoi gjykata. Prandaj, emigrantët nuk mund të deportoheshin fare, për këtë arsye ata do të duhej të transferoheshin në Itali dhe të liroheshin. Shqipëria nuk është e përgatitur të pranojë azilkërkues nga vetë kampet italiane.
Humbje politike
Vendimi i gjykatës është një pengesë serioze politike për kryeministren Giorgia Meloni, veçanërisht pasi vendimi nuk ishte befasi: vendimet e GJED-së janë thelbësisht superiore ndaj ligjit kombëtar.
Por qeveria në Romë donte të godiste murin me kokë dhe, pas vendimit të parë negativ të gjykatës në tetor, miratoi me nxitim një ligj emergjence, që e ngriti shpejt listën ekzistuese të vendeve të sigurta të origjinës, në statusin e një ligji që gjykatat mund të ndiqnin.
Qeveria kishte bërë gjithashtu një apel kundër vendimit të gjykatës së Romës në Gjykatën e Kasacionit, gjykatën më të lartë të Italisë. Gjykata e Kasacionit pritet të vendosë për këtë çështje në fillim të dhjetorit.
Dhe GJED do të merret gjithashtu me kampet italiane në Shqipëri në dy-tre muajt e ardhshëm, sepse një gjykatë në Bolonja kishte përcjellë ankesën e një emigranti te gjyqtarët në Luksemburg, menjëherë pas nxjerrjes së dekretit për vendet e sigurta të origjinës – me kërkesë për sqarim nëse ligji europian apo italian duhet të zbatohet për çështjet e vendeve të sigurta të origjinës.
Pasi grupi i dytë i emigrantëve u largua sërish, pritet që qeveria e djathtë e Giorgia Melonit të mos insistojë më dhe të mos dërgojë më emigrantë në Shqipëri, derisa Gjykata e Kasacionit dhe GJED të Italisë të trajtojnë çështjen.
Mbrojtja policore
Fillimisht nuk pati reagime politike për vendimin e gjykatës romake, i cili u mor vetëm të hënën në mbrëmje. Vendimi i parë në tetor çoi në një konflikt të rëndë midis përfaqësuesve të qeverisë dhe gjyqësorit.
Në veçanti, zëvendëskryeministri dhe udhëheqësi i Legas, Matteo Salvini i përshkroi gjyqtarët romakë si “komunistë”, që bojkotuan vendimet e qeverisë demokratike në një mënyrë subversive.
Gjyqtarja romake Silvia Albano, e cila shkroi vendimin e parë në tetor, më pas duhej të vihej nën mbrojtjen e policisë. “Unë jam zgjedhur si kokë turku nga qeveria, por nuk kisha ndërmend të përballesha me vendimin”, theksoi Albano. Gjykata veproi në përputhje me kushtetutën dhe zbatoi ligjet kombëtare dhe mbikombëtare. / Der Standard.
