Hapet xhamia e Namazgjasë, Rama dhe Erdogan presin shiritin

Kreu i qeverisë Edi Rama dhe presidenti turk Erdogan kanë prerë shiritin e hapjes së xhamisë së Namazgjasë. Presidenti i Turqisë dhe kreu i qeverisë shqiptare ishin të shoqëruar nga bashkëshortet e tyre.

Fjala e Kryeministrit Edi Rama: Fort i nderuar dhe shumë i shtrenjti miku im, presidenti Erdoğan!

Shumë e nderuara zonja Erdoğan!

Fort të nderuar klerikë, të dashur miq dhe fort të respektuar besimtarë!

Ja ku erdhi dita e çeljes së këtij tempulli të adhurimit të krijuesit të botëve, kaq i shumëpritur nga komuniteti mysliman në rrjedhën e viteve për aq shumë arsye.

Kjo faltore që frymon nga një besim universal, xhamia e madhe e Namazgjasë është tanimë trashëgimia e një populli të tërë, e cila mëshiron atë çka Profeti, paqja e Zotit qoftë mbi të ka thënë për veten: “unë jam lutja e Ibrahimit, sihariqi i saj dhe ëndrra e nënës time”.

Ky sihariq i veçantë i përurimit të saj, frut i lutjeve dhe përpjekjeve të bashkëkombëseve tanë të besimit islam dhe i dashamirësisë së vëllezërve të tyre bashkëbesimtarë nga Turqia të cilët i falënderoj me mirënjohje më çon pas në 14 nëntor të vitit 2014, 10 vite më parë kur fillesën e kësaj pune të bekuar në shërbim të komunitetit mysliman shqiptar e pata quajtur si çlirimi i Namazgjasë.

Nuk e harroj dot se sa vullnet i mirë u desh për ta pastruar truallin e Namazgjasë të kthyer në një shesh pazari të imponuar mbi hapësirën e lutjeve, shpresës dhe nevojës së besimtarëve myslimanë për ta pasur atë dhe ata tempullin e tyre qendror në kryeqytetin e Shqipërisë, njësoj si bashkëkombësit dhe vëllezërit e tyre te besimit katolik, ortodoks apo bektashinj.

Ka qenë për mua qysh në krye të herës çështje nderi dhe peshë e detyrës që xhamia e madhe të hynte e pastër në vendin tonë të besimeve të ndryshme si një objekt i gjatë munguar kulti në këtë vend ku tempujt mishërojnë dhe dëshmojnë lirinë dhe harmoninë fetare ndërsa njerëzit bashkëjetojnë siç e patën thënë për koincidencë atë vit Papa Francesku gjatë vizitës së tij në Shqipëri, “jo në harmoni, por në vëllazëri fetare”.

Dhe ja sot pas plot 10 vitesh nga ajo pikënisje xhamia e madhe hyn në sofrën e kësaj vëllazërie kaq mirëfilli shqiptare si ilustrim i shumëçkaje të lidhur me besimin dhe ndërto dhe të një ajeti prej 6 sureve të para të Kuranit që me mjeshtërinë prej dijetari dhe me dashurinë prej atdhetari të pa epur na i dhuroi në gjuhën tonë një hafiz i madh dhe një ndër artizanet e pavarësisë sonë kombëtaret tiranasi Haxhi Hafiz Ibrahim Dalliu, autori i ajkës së kuptimeve të Kuran Kerimit.

Kurani është udhëheqës edhe për ata njerëz që besojnë në atë që të është zbritur ty o Muhamed dhe në atë që iu është dhënë duke zbritur pejgamberëve që kanë ardhur para teje. Ata dhe ahiretin e besojnë pa dyshim.

Në lidhje me këtë ajet të lartë, dijetari ynë shpjegon që ashtu siç e kanë thënë Fahri Raziu dhe Bejzaviu, Xhibrili i konsideron librat e zbritur plotësisht fjalë të Zotit që janë pa zë, pa gërma pastaj zbret prej qielli dhe ua bie pejgamberëve.

Mu kështu dhe kjo xhami i jep domethënien e plotë dhe kuptimplotë katrorit të 4 faltoreve të kryeqytetit duke e përmbyllur skicën e këtij flamuri shpirtëror të më në fund shpalosur të identitetit tonë të mbështjellë brenda tij.

Flamur që lind Shën Konstandinin, pajton islamin dhe krishterimin, shpall mes feve vëllazërimin, flamur bujar për njerëzimin.

Si çdo faltore tjetër e këtij vendi ku gjen paqe çdo shqiptar që i falet Zotit në besimin e vet, kjo xhami e madhe e Namazgjasë është tani një vend i shenjtë.

E këtij vendi nuk mund t’i këndohet sot më mirë sesa në shqipen e Haxhi Hafiz Ibrahim Dalliut, “i dashuri im kujtoje edhe atë kohë kur ne me madhërinë tonë e bëmë Qaben vend shpërblimi dhe kthimi për njerëzit e bëmë dhe vend të sigurtë. Ju që vizitoni Qaben bëjeni mekamin e Ibrahimit vend për tu falur. Ne kishim urdhëruar Ibrahimin dhe Ismailin ta pastronin shtëpinë time për ata që e vizitojnë, për ata që rrinë aty dhe për ata që bëjnë ruku dhe sexhde”.

E po qoftë me jetë e përgjithëjetë kjo foltore, shëmbëlltyrë e vizionit të Qabes, një shtëpi e shpërblimit dhe e kthimit,  vend të sigurt për të gjithë fëmijët e Ibrahimit.

Le të hyjmë sot këtu me këmbën e mbarë dhe fjalën në Ungjill të Isait – paqja e Zotit qoftë mbi të, – “Në shtëpinë e Atit ka banesa të shumta”. Le të mbetet në kohë të kohëve ky i xhamisë së madhe të  Namazgjasë, një sihariq gëzimi i përbashkët, ashtu siç qe për të madhin Pejgamber kur Zoti e thërriti në emër dhe i tha, “ Ne e thirrëm atë o Ibrahim, ti tashmë e zbatove ëndrrën, ne kështu i shpërblejmë të mirët, vërtetët kjo ishte sprovë e qartë”.  Selam, Shpëtim e paqe pastë Ibrahimi!

Faleminderit dhe mirënjohje zoti President i Republikës së Turqisë. Miku im i gjithnjë mirëseardhur në Shqipëri në këtë shtëpinë tonë të vogël ku ka banesa të shumta, për përkushtimin tënd vëllazëror, për t’iu përgjigjur lutjeve të Komunitetit Mysliman Shqiptar duke u bërë zëri i thirrjes së tyre për Komunitetin Mysliman Turk i cili bujarisht dhe vëllazërisht i dha bashkësisë myslimanë të shqiptareve mjetet e nevojshme për ndërtimin e kësaj xhamie të madhe, e cila ndër breza do ta dëshmojë gjestin tuaj  dhe do tu flasë të gjithëve për lidhjen e pazgjidhshme mes dy popujve dhe vendeve tona.

Qoftë e mbarë edhe këmba e kryemyftiut të Tiranës, Bilal Teqja i cili prej sot do të jetë krye kujdestari i këtij tempulli dhe u priftë e mbara në familjet e tyre, të gjithë besimtarëve mysliman të Tiranës dhe të mbarë Shqipërisë.

Zoti e bekoftë Shqipërinë dhe na ndihmoftë në rrugën tonë pa kthim, e as ndalim drejt majës që duam dhe do ta ngjisim patjetër flamurin e Skënderbeut dhe të Ismail Qemalit, në një Shqipëri të denjë dhe të mirë për të gjithë shqiptarët, pa dallim feje, krahine e ideje.

Faleminderit!

Fjala e Presidentit Recep Tayyip Erdoğan: Me emrin e Allahut Xheleshanuhu, i nderuar Kryeministër i Shqipërisë, Edi Rama, miku im i çmuar.

Të dashur, motra dhe vëllezërit e mi shqiptarë! Të nderuar, të ftuar dhe ju miq!

Më lejoni t’ju falënderoj përzemërsisht me ndjenjat e mia më të thella, me ndjenjat e mia më të përzemërta.

Esselamu Aleykum Ve Rahmetullahi Ve Berekatuhu!

Sot jam veçanërisht shumë entuziast dhe shumë i lumtur që jam këtu së bashku me ju. Dhe për këtë arsye, gjithsecilin nga ju dua ta falënderoj për të gjithë emocionin që më dhuruat.

Personalisht jam shumë me fat sot që ndodhem në këtë ambient të shenjtë dhe për këtë arsye i lutem Allahut Xheleshanuhu që xhamia e Namazgjasë e cila është xhamia më e madhe në Ballkan, për të cilën themelet e saj i hodhëm në 2015, të sjellë dobi për gjithë shqiptarët, për myslimanët mbarë në Ballkan.

Dëshiroj të shpreh konsideratën, mirënjohjen time dhe falënderimet  mia më të thella veçanërisht për mikun tim, Kryeministrin e Shqipërisë, zotin Edi Rama për të cilin përgjatë këtij procesi të ndërtimit të xhamisë Namazgja, xhami kjo e ndërtuar me kontributet, me investimet e Kryesisë së çështjeve fetare të Turqisë dhe njëkohësisht dua të falënderoj këtu në prezencën tuaj gjithë shqiptarët të cilët kanë kontribuar sadopak në realizimin e kësaj vepre madhështore.

Xhamia e Namazgjasë, një xhami më e madhja në Ballkan që tashmë do të zërë vendin e saj në kujtimet tona të cilat i kanë rrënjët shumë të thella duke tejkaluar dhe 6 shekuj.

Xhaminë e madhe të Namazgjasë e kemi projektuar si një strukturë e cila në brendësinë e saj mbart, transmeton vlerat që nga tradita për në të ardhmen, integron pra vlerat e tjera të lashtësisë dhe historisë sonë dhe deri tek teknologjia më e re që është përdorur gjatë ndërtimit dhe sidomos, siç e shikoni, serviret shumë bukur arkitektura klasike osmane e cila dominon në Ballkan.

Kjo xhami e cila është ndërtuar mbi 10 mijë metra katrorë, do t’i shërbeje 10 mijë besimtarëve myslimanë të cilët falin namazin.

Xhamia e Namazgjasë është ndërtuar jo vetëm si një objekt kulti, si një objekt ibadeti, si një objekt adhurimi, por është menduar akoma më e gjerë, multifunksional, për të cilën do t’i shërbejë besimtarëve në çdo aspekt duke e menduar si një kompleks social , ku brenda saj ka salla konferencash, ka bibliotekën, ka dhoma studimi ka edhe ashensor për të gjithë ata të cilët janë me aftësi të kufizuara.

Dhe ne kështu synojmë të pasqyrojmë trashëgiminë e pasur kulturore të Shqipërisë nën moton e muzeut të bashkëjetesës së kulturave ballkanike që ndodhet brenda kompleksit të Xhamisë së Namazgjasë.

Njëkohësisht, dua të shprehem se Xhamia e Namazgjasë do të jetë simboli i miqësisë, i vëllazërisë dhe solidaritetit mes nesh.

Dhe njëherë, këtu në mesin tuaj dua të përgëzoj të gjithë ata që kanë kontribuuar për këtë vepër shumë madhështore që tashmë do të mahnisë të gjithë ata që e shikojnë, sidomos me qetësinë shpirtërore dhe integritetin e brendshëm të zemrës që i ofrojnë njeriut, tashmë është shndërruar në një vepër të paprecedentë.

Dua të theksoj një fakt këtu se prioriteti ynë është të thellojmë akoma më tutje marrëdhëniet tona, raportet tona vëllazërore, miqësore, kulturore me Shqipërinë për të cilën e kemi si detyrim që buron nga raportet e mira të vëllazërisë mbi themelet e sinqeritetit.

Janë dy kombe, dy popuj të cilët vazhdimisht e kanë mbështetur njëri-tjetrin në çdo rast, në çdo fatkeqësi dhe i kanë qëndruar pranë njëri-tjetrit me të gjitha mundësitë.

Së fundmi, solidariteti i treguar nga populli turk dhe ai shqiptar gjatë fatkeqësive të tërmetit të ndodhura  në vendet tona ka dhënë një shembull konkret për mbarë komunitetin ndërkombëtar.

Njëra nga veprat më bazike të këtij solidariteti shumë të sinqertë vëllazëror mes dy vendeve tona ka qenë spitali i miqësisë Turqi-Shqipëri i ndërtuar në qytetin e Fierit si dhe rezidencat apo shtëpitë e tërmetit të ndërtuara në qytetin e Laçit.

Dëshiroj të theksoj faktin se përsa kohë do të vazhdojmë kështu me këtë raport vëllazëror, miqësor do të vazhdojmë tu qëndrojmë pranë vëllezërve tanë shqiptarë.

Të dashur motra dhe vëllezërit e mi shqiptarë! Në qytetërimin, në mendimin islam koncepti “Xhami” ekziston në zemër të jetës dhe në qendrën e civilizimit si dhe në themelet e qytetërimit.

Njëkohësisht, xhamitë janë vende të shenjta ku reflektohen vlerat shpirtërore dhe vlerat që burojnë nga zemra për të cilën lavdërohen nga shoqëria, nga vëllazëria si dhe njëkohësisht e nxit bashkëpunimin dhe solidaritetin duke e mbajtur të gjallë dhe duke e shndërruar kështu unitetin e kësaj hapësire të xhamisë dhe në praktikë.

Njëkohësisht, xhamitë nuk janë vetëm vende ku thirret ezani me zë të lartë, xhamitë nuk janë vende vetëm për tu adhuruar, por janë vende për të thirrur njerëzimin në mirësi, në adhurimin në Allahun e vetëm si dhe i bashkon myslimanët në kupolën e vetme.

Kjo është feja jonë e madhe e cila në njëfarë mënyrë na imponon detyrën neve si myslimanë që jo vetëm të ndërtojmë xhamitë por tu dalim zot dhe t’i mbrojmë ato.

Njësoj sikur sot që po ndërtojmë dhe po hapim xhaminë, duhet të përpiqemi dhe në të ardhmen që të gjithë së bashku t’i jetojmë këto vlera të cilat na i ofron xhamia dhe t’i mbajmë gjallë këtu mes nesh.

Ne nuk duhet të shkëputemi për asnjë moment nga feja islame, nga feja e paqes dhe nuk duhet tua lëmë bosh sheshin, fushën të gjithë atyre grupeve apo qarqeve të cilët ushqejnë interesat e tyre për qëllimet e veta personale.

Pra, kjo është detyra e çdo myslimani që ka vetëdije dhe ndërgjegje. Xhamia e Namazgjasë është xhamia e vëllezërve tanë myslimanë, me zemër dhe ndërgjegje të pastër.

Turqia do të vazhdojë tu qëndrojë pranë të gjithë atyre që kanë nevojë dhe njëkohësisht nga këtu u përcjell të gjitha përshëndetjet për të gjithë vëllezërit të cilët sot janë këtu prezent.

Të dashura motra dhe vëllezërit e mi shqiptarë. Siç e dini dhe ju, ka kaluar një vit nga fillimi i gjenocidit i cili është startuar nga Izraeli në Gaza dhe në territoret e saj të pushtuara, në tokat palestineze.

Janë 50 mijë vëllezër tanë të pafajshëm palestinezë të cilët kanë rënë martirë, shehidë, janë vrarë në sulmet e Izraelit si dhe mbi 100 mijë janë plagosur. Janë bombarduar xhami, kisha, shkolla, universitetet dhe vendet e pazarit të tregut apo të punës ku ata ushqeheshin. Qeveria izraelite vazhdon sulmet e saj barbare ndaj fëmijëve, grave, minorenëve si dhe të moshuarve në Palestinë dhe tani Izraeli e ka çuar politikën e tij sulmuese, barbare, agresive në drejtim të Libanit.

Është një detyrim i moralit, i ndërgjegjes tonë njerëzore për të gjithë ata që ndjejnë, kanë zemra, të qëndrojnë kundra terrorizimit shtetëror për të cilën aplikohet nga Izraeli në Palestinë.

Qeveria e Izraelit dhe e Netanyahu ka treguar serish se nuk ka ndërmend të vendosë paqen atje në rajon dhe së fundmi e tregoi qartë duke e sulmuar dhe shtetin e Libanit.

Të dashur vëllezër dhe motra shqiptarë dhe një herë dua t’i bëj thirrje komunitetit ndërkombëtar nga ky vend i shenjë, nga këtu edhe një herë ndaj myslimanëve duhet të kemi përgjegjësi dhe ndërgjegje dhe ne nga ana tjetër duhet të mbajmë një qëndrim të përbashkët. I ndodhur brenda këtyre mendimeve dhe ndjenjave i lutem Allahut Xheleshanuhu të gjitha adhurimet, duatë, që do bëhen në këtë xhami të pranohen tek i madhi Zot. Shpresoj që xhamia jonë e Namazgjasë të jetë e hairit, të sjellë dobi për myslimanët shqiptarë, për myslimanët e mbarë Ballkanit.

Ju përshëndes dhe ju falënderoj përzemërsisht, me ndjenjat e mia më të përzemërta, më të thella, me respekt, me konsideratë dhe me dashuri!