Kreu i Prokurorisë së Posaçme kundër Krimit të Organizuar dhe Korrupsionit ka dhënë një intervistë për gazetën italiane “La Repubblica” ku flet për grupet kriminale shqiptare që veprojnë në Itali.
Ai thotë se aktivitetet e këtyre klaneve janë të përqëndruara në qytetet kryesore italiane dhe kanë të bëjnë me trafikun e drogës, pastrimin e parave, trafikun e qenieve njerëzore, emigracionin e paligjshëm dhe mashtrimin kompjuterik. Ekziston gjithashtu edhe ndërveprimi i tyre me mafien italiane.
Intervista
Pyetje: Altin Dumani, në Shqipëri ju jeni kreu i Prokurorisë së Posaçme Kombëtare kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit (SPAK) dhe jeni një nga magjistratët më të ekspozuar në vendin tuaj për luftën kundër klaneve shqiptare që janë përhapur në Evropë dhe në veçanti, në Itali. Këtu ata u bënë ortakë në organizata të ndryshme kriminale. Çfarë i bashkon dhe cila është puna e tyre?
“Si çdo organizatë kriminale, synimi i këtyre grupeve të drejtuara nga shtetas shqiptarë është pasurimi i paligjshëm nëpërmjet aktiviteteve kriminale.Në këtë kuadër synimet dhe objektivat e tyre, edhe në kuadër të bashkëpunimit me klanet italiane, nuk ndryshojnë, por synojnë grumbullimin e parave në kundërshtim me ligjin”.
Pyetje: Në cilat qytete italiane, hetimet tuaja tregojnë praninë e grupeve të forta kriminale shqiptare?
“Aktivitetet e përbashkëta hetimore me autoritetet gjyqësore italiane zbulojnë se në vendin tuaj ka shtetas shqiptarë të përfshirë në vepra penale që kanë të bëjnë kryesisht me trafikun e drogës, pastrimin e parave, trafikun e qenieve njerëzore, emigracionin e paligjshëm dhe mashtrimin kompjuterik. Këto aktivitete kriminale dyshohet se janë kryer në disa qytete si: Romë, Milano, Firence, Venecia, Ankona, Torino, Bari, Breshia, Bergamo, Pordenone, Piza dhe Leçe”.
Pyetje: Me cilat grupe kriminale apo mafioze italiane i kanë lidhjet dhe interesat më të mëdha?
“Hetimet e deritanishme kanë zbuluar bashkëpunime të grupeve shqiptare me klanet puliane, kryesisht në trafikun e drogës.Për më tepër, një hetim paralel i kryer me magjistratët e prokurorisë së Katanias zbuloi se një grup kriminal shqiptar bashkëpunonte me persona të lidhur me Cosa Nostra për të pastruar një shumë të madhe parash.Kemi indikacione dhe të dhëna, të cilat i ndajmë me autoritetet gjyqësore të vendit tuaj, nga të cilat dalin sesi grupet shqiptare bashkëpunojnë me klane apo mafioze italiane”.
Pyetje: A ka një zgjerim të klaneve shqiptare në vendet evropiane?
“Është e vështirë të thuhet nëse ka një zgjerim, por ajo që vërejmë është se këto grupe kanë arritur të ndikojnë në tregun e kokainës dhe kanabisit në vendet e BE-së, duke qenë kryesisht aktivë në Greqi, Itali, Spanjë, Belgjikë, Luksemburg, Holandë, Gjermania, Danimarkë dhe Britani të Madhe. Në Shqipëri janë sekuestruar sasi të mëdha kokaine të destinuara për tregun europian”.
Pyetje: A është zgjeruar edhe në Amerikën e Jugut?
“Dekadën e fundit ka pasur një rritje të dërgesave me shumicë të kokainës nga Amerika e Jugut të kontrolluara nga grupe shqiptare të destinuara kryesisht për në vendet e BE-së. Ky zhvillim është rezultat i lidhjeve të forta që ata kanë arritur të krijojnë me kartelet e drogës në Ekuador, Kolumbi, Peru, Brazil dhe Meksikë”.
Pyetje: A mund të flasim për ekzistencën e një “mafie shqiptare”?
“Termi “mafia shqiptare” është më tepër një term i përdorur nga qarqet mediatike dhe akademike, pasi nuk është një term ligjor në legjislacionin penal shqiptar. Për t’iu kthyer pyetjes, nuk mund të thuhet se sot kemi struktura kriminale që ngjajnë me organizatat mafioze italiane si Cosa Nostra, ‘Ndrangheta, Camorra apo Sacra Corona Unita. Grupet kriminale shqiptare karakterizohen nga lidhje të ngushta familjare dhe shoqërore, por pa një hierarki të qartë.Kryesisht veprojnë në grupe të vogla dhe në bashkëpunim me organizata vendase apo me grupe të tjera të organizuara kriminale shqiptare”.
Pyetje: A ka një kryetar të klanit shqiptar në Itali apo ka grupe të pavarura autonome?
“Në dijeninë tonë nuk mund të themi sot se kemi një kryetar të vetëm të grupeve shqiptare apo një ‘shef liderësh’. Shqiptarët dallohen për stilin e tyre operativ autonom, ku sigurisht nuk përjashtohen rastet e bashkëpunimit me klane të tjera të përbëra nga shtetas shqiptarë dhe shtetas të kombësive të tjera”.
Pyetje: A mund të konsiderohet korrupsioni në Shqipëri një armë në favor të klaneve, me të cilën përfitohen përfitime “institucionale”?
“Klanet shqiptare, si çdo grup tjetër kriminal, tentojnë të dobësojnë forcën e ligjit dhe për këtë qëllim vazhdimisht përpiqen të krijojnë lidhje me institucionet përmes ryshfetit apo shantazhit. Në Shqipëri jemi përballur me këtë fenomen sigurisht shqetësues dhe është një nga prioritetet e punës së SPAK-ut. Gjatë hetimeve që kemi kryer, janë gjetur disa raste ku pjesëtarë të krimit të organizuar kanë rekrutuar apo korruptuar oficerë policie të shkallëve të ndryshme”.
Pyetje: Në çfarë nivelesh ka arritur korrupsioni?
“Korrupsioni është një fenomen shqetësues për vendet në tranzicion dhe Shqipëria nuk mund ta shmangë këtë problem. SPAK e konsideron thelbësore për funksionimin e shtetit të së drejtës luftën kundër korrupsionit të zyrtarëve të lartë shtetërorë dhe prioritet kryesor të punës së tij.Që nga themelimi i tij, SPAK ka sanksionuar disa magjistratë, prokurorë, oficerë policie, kryetarë bashkie dhe ish-kryetarë bashkie, një zëvendësministër, një ish-prokuror të përgjithshëm, një ish-ministër të brendshëm për krime korrupsioni ose shpërdorim detyre dhe aktualisht ka arrestuar një ish-ministër dhe deputet i Kuvendit të Shqipërisë”.
Pyetje: A ka politikanë apo magjistratë që bashkëpunojnë me krimin e organizuar në Shqipëri?
“Lidhjet e krimit me politikën, përfshirë drejtësinë, janë një fenomen shqiptar dhe nuk është rastësi që në vendin tonë është ndërmarrë një reformë e gjerë në sistemin gjyqësor”.
Pyetje: Ku riinvestohen të ardhurat e trafikut të drogës, prostitucionit dhe trafikimit të qenieve njerëzore?
“Ka institucione të tjera që bëjnë analiza të detajuara për të vlerësuar rrezikun e pastrimit të parave. Por në përgjithësi, bazuar në hetimet e kryera nga SPAK, mund të themi se sektorët më të prekur nga pastrimi i parave janë ndërtimi, pasuritë e paluajtshme, industria e lehtë, lojërat e fatit dhe turizmi hotelier. Kohët e fundit është vënë re edhe përdorimi i kriptomonedhave.Një rast interesant që hetoi SPAK ishte ai i ndërtuesit palermitan Francesco Zummo(ai është një nga protagonistët e thesit mafioz të Palermos, i hetuar nga gjyqtari Giovanni Falcone, ed.), i cili tentoi të pastronte rreth 18 milionë euro përmes institucioneve bankare shqiptare. SPAK e ka sekuestruar këtë shumë dhe procedimi po shqyrtohet nga gjyqtarët me qëllim sekuestrimin përfundimtar të të gjithë shumës prej 18 milionë e 400 mijë eurosh”.
Pyetje: Cili është rreziku më i madh që përfaqëson sot ajo që ne e quajmë mafia shqiptare?
“Rreziku kryesor i krimit të organizuar shqiptar është ndikimi i tij në ekonominë e vendit. Pastrimi i parave nëpërmjet investimeve të ndryshme deformon ekonominë e tregut dhe konkurrencën e lirë. Forcimi i grupeve kriminale sjell edhe shtimin e konflikteve të dhunshme mes tyre, me pasojë cenimin e sigurisë së qytetarëve”.
Pyetje: Cila është strategjia juaj për të luftuar këto klane?
“Me synimin për një luftë efektive kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit, SPAK po merr masat e nevojshme për forcimin e kapaciteteve institucionale. Në Prokurorinë Speciale aktualisht funksionon seksioni i dedikuar për ndjekjen e veprave penale që lidhen me krimin e organizuar. Në përbërje të këtij Seksioni kryejnë detyrat e tyre prokurorë specialë dhe hetues të specializuar në luftën kundër krimit të organizuar. Për sa i përket korrupsionit, SPAK ka krijuar një seksion të posaçëm në luftën kundër këtij krimi, të përbërë nga prokurorë specialë dhe hetues të specializuar. Përdorimi i mjeteve dhe metodave speciale të hetimit si agjentët e fshehtë, zbatimi i ligjit dhe përgjimet, janë efektive në hetimin e krimit të organizuar dhe korrupsionit. Duke qenë se krimi i organizuar është transnacional, SPAK i ka kushtuar vëmendje të madhe forcimit të bashkëpunimit me autoritetet e huaja gjyqësore (si vendet e BE-së apo më gjerë). Bashkëpunimi me autoritetet e huaja gjyqësore përfshin krijimin e ekipeve të përbashkëta hetimore, procedimet paralele dhe ndihmën e ndërsjellë juridike. Aktualisht, Prokuroria Speciale ka disa ekipe të përbashkëta hetimore me autoritetet gjyqësore italiane, britanike, franceze, gjermane dhe spanjolle. Hetime paralele janë kryer edhe me vende si Danimarka dhe Norvegjia. Sekuestrimi dhe konfiskimi i produkteve të veprës penale janë gjithashtu në kuadër të kësaj strategjie.Për këtë ka filluar të funksionojë Departamenti i Hetimeve Financiare, i përbërë nga hetues të përzgjedhur pas një procesi shumë rigoroz. Në këto tre vite SPAK ka arritur të sekuestrojë dhe të konfiskojë pasuri të luajtshme dhe të paluajtshme, kompani dhe shuma parash për mbi 100 milionë euro”.
