Drejtori i Përgjithshëm i Agjencisë Kombëtare të Mbrojtjes Civile, Haki Çako, paraqiti sot në Komisionin për Çështjet e Brendshme dhe të Mbrojtjes, projektbuxhetin e vitit 2026.
Çako theksoi buxheti për vitin 2026 përfaqëson instrumentin kryesor financiar për garantimin e sigurisë së qytetarëve dhe rritjen e mbrojtjes ndaj fatkeqësive natyrore.
Kreu i AKMC-së bëri të ditur se “me një vlerë totale 5.1 miliardë lekë ky buxhet reflekton rritjen në fondet e pagave dhe sigurimeve dhe zgjeron mbështetjen për bashkitë të cilat do t’i atribuojnë kërkesave të tyre për investime infrastrukturore, blerjen e makinerive në funksion të reagimit emergjent, rehabilitimin e digave si dhe fondet e kompensimit të qytetarëve të prekur nga fatkeqësitë natyrore”.
Konkretisht sipas Çakos “buxheti prej 5.1 miliardë lekë reflekton një shtesë prej 66 milionë lekë për rritjen e fondit të pagave, ndërsa buxheti i dedikuar vetëm për funksionin e Agjencisë është 795.8 milionë lekë në të cilat 611.8 milionë lekë janë shpenzime koherente dhe 184 milionë të tjera investime”.
Çako tha se “fondet e tjera në masën 2.3 miliardë u transferohen njësive të vetëqeverisjeve vendore, ndërsa 2 miliardë lekë përbëjnë financimet e huaja. Pjesa e mbetur është buxheti i rezervave materiale prej 183.3 milionë lekë në drejtorinë e përgjithshme të rezervave të shtetit”.
Kreu i AKMC-së sqaroi se “nëse në krahasim me 2025 fondet e njësive të vetëqeverisjeve vendore 2.1 miliardë lekë ka shkuar në 2.3 miliardë lekë rritje kjo jo vetëm nga shtesa buxhetore, por nga përdorimi i fondit rezervë prej 200 milionë lekësh në zbatim të vendimit të Këshillit të Ministrave”.
Për rrjedhojë, sipas tij, fondet rezerve për marrjen e masave parandaluese ndaj fatkeqësive në infrastrukturat e dëmtuara dhe në veprimtari të tjera në fushën e mbrojtjes civile për vitin 2026, shtohen edhe 500 milionë lekë të cilat janë në kërkesën mbi tavanet e paraqitura nga AMC në buxhetin e Ministrisë së Mbrojtjes nisur dhe në vlerësim të situatave të kaluar qoftë edhe ditët e fundit gjatë përmbytjeve.
“Fondi prej 2.3 miliardë lekësh në njësitë e qeverisjes vendore detajohet në 1 miliard lekë në formën e transfertës së kushtëzuar. Masat e konsiderueshme e këtyre transfertave është e pakonsumuar. Kemi propozuar që ndërmjet Ministrisë së Mbrojtjes dhe pas marrjes së dakordësisë së njësive të vetëqeverisjve vendore, Ministria e Financave të bëjë një rishpërndarjes së fondeve nga një njësi në tjetër në varësi të nevojave të njësive të vetëqeverisjeve vendore, të përdoret mbi bazën e vlerësimit të riskut”, tha Çako.
Çako shtoi se po kështu “1 miliardë lekë me objekt financimin e projekteve që lidhen me parandalimin e fatkeqësive, ku 344 milionë lekë janë financuar nga buxheti i shtetit të vitit 2025 dhe vlera tjetër 625 milionë lekë do të financohet nga fondet e 2026”.
Kreu i AKMC-së u shpreh se “duke marrë shkas edhe nga situata emergjente që përjetuam gjatë verës besoj se efektet dhe pasoja do të orientojnë një sërë prioritetesh të reja nga strukturat vendore të cilat përkthehen në lehtësimin rehabilitim dhe dëmshpërblimin e zonave të prekur nga fatkeqësitë”.
Çështje e rëndësishëm, theksoi Çako, “është mungesa e fondeve në dispozicion të Agjencisë, për likuidimin e detyrimeve të prapambetura të krijuara ndër vite ndaj qytetarëve të prekur nga fatkeqësitë natyrore, një detyrim i mbartur për AKMC me një vlerë 195 milionë lekë si dhe në bazë të parashikimit ligjore deri në dhjetor të vitit 2019 i është akumuluar AKMC-së, por që është një kërkesë e shtuar në projektbuxhetin afatmesëm, buxhetin 2026-2028 për parashikim për likuidim”.
“Në kuadër të rritjes së kapaciteteve të përmbushjes së detyrimeve funksionale të emergjencave civile janë parashikuar kërkesa shtesë në investime në një total prej 5.1 miliardë lekë, ku fokus mbetet rritja e kapaciteteve të forcave dhe strukturave operacionale si dhe ndërtimi dhe funksionalizmi i 4 qendrave rajonale të emergjencave civile”, tha Çako.
